Deze week werd het UK Biobank onderzoek gepubliceerd over het effect van COVID op hart- en vaataandoeningen. Het betreft een groep bovengemiddeld gezonde deelnemers die al jaren gevolgd worden en waarvan alle gezondheidsdossiers elektronisch aan elkaar gekoppeld zijn. Een positieve test is terug te vinden, evenals ziekteontwikkeling, ziekenhuisopnames en sterfte. Zij hadden bijna 20.000 geïnfecteerden en die konden ze op sociodemografische- en medische kenmerken matchen met 35.000 niet geïnfecteerde deelnemers.
De analyse gaat over de periode t/m maart 2021. Er is niet gecorrigeerd op het vaccinatie, omdat deze nog nauwelijks een rol speelde in deze doelgroep. In het publicatie staat dat het gaat over de eerste twee golven. Die vonden voornamelijk plaats in 2020 en de tweede golf zette weliswaar door in 2021, maar het hoogtepunt werd op 10 januari 2021 bereikt, zoals je in de plot verderop kunt zien. Op dat moment waren slechts 1,9 miljoen mensen gevaccineerd waarvan 1,3 miljoen 80+. Daarnaast is ruim tweederde van deelnemers jonger dan 66 jaar en die waren in januari 2021 niet of nauwelijks gevaccineerd. Daarnaast weten we dat in de Scandinavische landen waar de vaccinatiegraad hoog is, de oversterfte juist laag is. Het geobserveerde effect is daarom vooral toe te schrijven aan COVID-19.
Het onderzoek beslaat de eerste twee golven van de pandemie en die vonden vooral in 2020 plaats. Op 10 jan 2021 was het hoogtepunt van de tweede golf. Bron: Our World in Data via Google
Uit de 14.000 geïnfecteerden die niet in het ziekenhuis werden opgenomen, bleek er een 2,7 x hogere kans op veneuze trombo-embolie (VTE), dus stolsel in een aderen en een 10,23 x hogere kans op sterfte. Waar zou die oversterfte dan toch vandaan komen, vragen sommige mensen zich nog steeds af. Zij die wel werden opgenomen bleken zelfs een 27 x hoger risico te lopen op een VTE, hartfalen (21,6) en beroerte (17,6). Zij die COVID-19 als secundaire diagnose hadden, bleken dezelfde risico’s te lopen. Het onderscheid maken tussen met of door COVID is altijd al dubieus geweest.
Dit zijn nog bovengemiddeld gezonde mensen die regelmatig gescreend en onderzocht worden. Zo weten we ook uit dit onderzoek dat de hersenen van geïnfecteerden afwijken. Die mensen waren voor en tijdens de pandemie gescand. Of dat herstelt weten we pas bij de volgende ronde aan scans. Het laat bij elkaar zien dat COVID een multiorgaanziekte is, zoals we eerder beschreven.
Het verklaart ook waarom de oversterfte meebeweegt met besmettingsgolven, maar daalt als de boostercampagne van start gaat. Het blijven bagatelliseren van de ziekte is onzinnig. Daarnaast bleek ook vooral de lage SES de bedden te vullen, waaronder een deel migranten die de taal niet machtig waren. Die totale groep kon doorgaans niet thuiswerken en liep meer risico’s, terwijl ze daarnaast kritischer waren naar vaccins. Dat is een ziekmakende en soms dodelijke mix gebleken. Maatregelen waren heel duidelijk noodzakelijk.