Het netwerkeffect

Wanneer we in Europa naar de landen om ons heen kijken, dan valt niet alleen op dat Nederland achteraan het rijtje staat wat betreft de algehele vaccinatiegraad, maar ook binnen de leeftijdsgroepen van 20 tot 40- jarigen. Juist die groep speelt een cruciale rol in het bestrijden van de pandemie en we vinden het van belang dat ze goed begrijpen waarom.

De auteurs van de Zweedse coronacommissie stelden al op 15 december 2020 vast, dat het hoog aantal doden, in de oudste leeftijdsgroepen, het gevolg was van het vrij rondwaren van het virus door de maatschappij. De ouderen waren weliswaar grotendeels geïsoleerd, maar dat gaf toch onvoldoende bescherming. Het idee van ‘focussed-protection’ dat Herstel NL onlangs voorstelde is weliswaar gebaseerd op logica en pragmatisme, maar in strijd met het bewijs. Hetzelfde hebben we in Nederland mogen aanschouwen toen de ´Dansen met Janssen´ actie leidde tot vele extra besmettingen, die in fases oversloegen naar de ouderen. Men kon na 6 weken in totaal 3.000 nieuwe ziekenhuisopnames bijschrijven. Een ongewone disproportionele stijging in het midden van de zomer toen de scholen gesloten waren en veel mensen het land uit waren vanwege vakanties. Uitbraken onder jongeren hebben dus een concreet effect op ziekenhuisopnames, zo is al meerdere malen gebleken.

Dat Nederland achterloopt betekent niet dat het te laat is, ook niet met de opkomende griep. Juist door jongeren nu te motiveren om te vaccineren, kan wellicht voorkomen worden dat nieuwe maatregelen nodig zijn. Chi L. Chiu, vitaliteitskundige, zag in de rapporten dat de vaccinmotivatie onder jongeren wisselvallig is. Het is simpelweg onduidelijk wat het nut is. Communiceren via influencers die eveneens moeite hebben met het duiden van de samenhang, is dan minder zinvol. De jongvolwassenen kunnen prima zelf afwegingen maken die in lijn zijn met hun waarden, als het goed uitgelegd wordt.

Het vaccineffect

In een diepgaande analyse laat, Rob Smit, onderdeel van een groepje actuarissen, die al sinds de pandemie met actuariële modellen bij probeert te dragen aan concrete oplossingen, zien we wat het effect is als we inderdaad deze jongeren weten te mobiliseren om voor de eerste en tweede prik te gaan. Bij het optrekken van de vaccinatiegraad onder deze groep tot 85%, dat nu gemiddeld 60% is, stijgt de algehele vaccinatiegraad van 83 naar 89%. Het effect is dat de besmettelijkheid met 17% afneemt en de COVID bezet in de ziekenhuizen /ic zelfs met 23%. Dat is een welkome drukverlichting op een overbelaste zorg.

Deze zorgdruk ontstaat, omdat het vaccin geen 100%, maar 90-95% effectief is. Dat betekent dat 5-10% weliswaar een vaccin heeft gekregen, maar waar deze niet werkt. En dat is een probleem wanneer dit het geval is onder de 6 miljoen 50-plussers. Die blijven daardoor kwetsbaar, ondanks het hoge percentage gevaccineerden. Dat zijn potentieel ruim een half miljoen mensen. Aanvullend zijn er ook nog in die leeftijdsgroepen mensen te vinden die niet gevaccineerd zijn (ruim een miljoen) en daarvan is kans op een ziekenhuisopname 9 maal groter.

Dat heeft allemaal invloed op de jongeren, omdat daarmee een nieuwe lockdown een reële mogelijkheid is. Daarnaast is er ook nog een hele andere zorg als het gaat om jongeren. Volgens volksgezondheidenzorg.info worden er per jaar, om vele redenen, 245.000 jongeren van 15-30 jaar in het ziekenhuis opgenomen. In diezelfde leeftijdsgroep maken 277.000 gebruik van spoedeisende hulp. Bij een dreigend zorginfarct, zullen die behandelingen suboptimaal zijn en veelal uitgesteld worden. Ook jongeren hebben daarom baat bij minder druk op de ziekenhuizen.

Het ziekte-effect

Ook als men geen gebruik maakt van de ziekenhuisfaciliteiten, kunnen besmettingen zelf, ook onwenselijke effecten hebben. De milde klachten van COVID-19, die jongeren doorgaans te verduren hebben, kunnen namelijk heel lang aanhouden, zo blijkt uit het Britse CLoCK onderzoek. Ongeveer 14% van de 11-17-jarigen die positief getest was, had na 15 weken nog tenminste 3 klachten waarvan vermoeidheid het meest voorkwam. Het CLoCK onderzoek is uniek vanwege een groot aantal deelnemers, maar is vooral waardevol door de inzet van een controlegroep van negatief geteste deelnemers. Men kan namelijk zonder COVID dezelfde verschijnselen hebben, maar een controlegroep toont aan dat deze vaker voorkomt bij de jongeren die positief zijn getest. Het vertaalt zich naar 1 op de 7 jongeren die tenminste 3 maanden klachten ondervindt. Uit het Britse ONS onderzoek blijkt dat in de daaropvolgende leeftijdsgroepen tot 45 jaar een 60% grotere kans op langdurige klachten is dan bij griep. Ook in dit onderzoek was er een controlegroep. Bij 40% ontstaan die klachten pas na 3 maanden. Veelvoorkomende klachten in deze relatief jonge groep zijn hoofdpijn, abdominale klachten en angst/depressie, naast vermoeidheid en pijn. COVID-19 is duidelijk geen griep.

Gebrek aan kennis over deze kansen leidt tot een gebrek aan het gevoel van urgentie bij jongeren. Daarnaast kan ook angst een beperkende factor zijn. Er heerst soms angst voor een nare bijwerking van het vaccin. Die kans is klein, maar wel aanwezig. Die kans ontloopt men echter niet door niet te vaccineren. Het virus kan namelijk dezelfde effecten uitlokken, maar ernstiger. Zo kan vaccineren volgens het meest recente Israëlisch onderzoek, leiden tot een 1 op 50.000 kans op een milde ontsteking van het hart, bekend als myocarditis. In de jongerengroep is dat 1 op 6.000 tot 15.000. Dat is na 4 dagen meestal verdwenen. Minder bekend is dat deze aandoening ook een ziekteverschijnsel is van COVID-19. De kans dat dit door COVID-19 ontstaat is minstens 6 maal groter dan bij het vaccin. Niet vaccineren beschermt helaas niet, het vergroot juist de kansen op klachten en soms van langere duur als men uitgaat van long COVID.

Het welwillendheideffect

Er zijn daarom veel redenen om te vaccineren, maar er blijft dan nog een belangrijk argument over. Jongeren worden vooral geassocieerd met een sterke behoefte aan zelfsturing en nieuwe impulsen. Het is een biologische realiteit, die bevestigd wordt door waardenonderzoek van Shalom Schwarz. Het wordt te vaak vertaald naar egoïsme en hedonisme, maar dat is veel te kortzichtig. Het is exploratiedrift en van alle tijden, maar het zijn niet de enige waarden die zij aanhangen. Een waarde die veelal onbesproken blijft, als men het heeft over jongeren, is dat ze welwillendheid belangrijk vinden. Dat gaat over goed doen, vriendelijk zijn. Ook dat leeft sterk bij jongeren. Er is geen coronapas nodig om vriendelijk te zijn. Men hoeft zich alleen te realiseren dat men heel veel mensen, inclusief zichzelf, zal helpen met dit gebaar van goede wil. Hoeveel meer redenen zijn er nog nodig?