Hoe hard de ontkenners blijven fantaseren, ook in Zweden is de zware COVID winter van start met rap stijgende ziekenhuisopnames. Wel maatregelen, maar geen lockdown zoals die van ons. Wat betekende dat afgelopen jaar voor de mentale gezondheid? Dat zie je in deze preprint (Lovik A et al 2021):

Het gaat hier om een onderzoeksgroep die specifiek voor COVID-19 is opgezet. Daarbij is er een PHQ-9 (depressievragenlijst), een GAD-7 (angst) en een PC-PTSD-5 (PTSS) ingezet. Die laatste vragenlijst is aangepast voor COVID. De resultaten betreffen 12 zelfrapportages over een periode van 12 maanden.

Mentale gezondheid Zweden tijdens pandemie
De PHQ-9 is ook toegepast in Denemarken en in Noorwegen, waarbij minder dan 6% last had van stemmingsstoornissen tegenover de 15,3% in Zweden. De PHQ-9 is gevalideerd (r 0,91) tov de MHI-5 die in Nederland wordt gebruikt door het RIVM en het CBS. Ze zijn dus goed vergelijkbaar en Nederland ligt met 15,2% mentaal ongezond gelijk met Zweden. Als het gaat om jongeren 18-29 jr dan zie je in beide landen dat ze slechter af zijn dan gemiddeld. In NL is 25% mentaal ongezond en in Zweden 32%. Een groot deel van het effect kan toegeschreven worden aan economische zorgen. Het betreft allemaal longitudinale onderzoeken, dus met meerdere metingen. De groepen zijn niet 100% vergelijkbaar en uitkomsten kunnen daardoor beïnvloed worden. Het is echter onwaarschijnlijk dat hiermee het gat van 10% met Denemarken en Noorwegen overbrugd kan worden.

Het verschil met Noorwegen en Denemarken, buurlanden van Zweden, is opvallend. Dat geldt ook voor het beleid, want Denemarken en Noorwegen grepen vroeg en hard in. En dat wordt ook nog eens gecorreleerd met minder besmettingen, zieken, sterfte, oversterfte en sneller economisch herstel, zoals je hier kunt lezen:

– covidwiki.nl/zweden

In het Zweedse onderzoek is ook naar PTSS symptomen gevraagd. En 24% scoort boven het afkappunt. Het wil niet zeggen dat die mensen PTSS hebben, want daarvoor is een additioneel onderzoek nodig. Het is echter opvallend hoog en het kan zijn dat er een cohort tussen zit van patiënten.

Zoals eerder gezegd, scoren Noorwegen en Denemarken die een pro-actief COVID beleid voeren, op alle indicatoren beter dan Zweden én Nederland. Hoewel Zweden geen landelijke lockdowns had, doen ze het heel duidelijk op mentale gezondheid niet beter dan Nederland. Het probleem wordt dus niet veroorzaakt door een lockdown, maar door het virus. Anders gesteld, als de zorgdruk oploopt gaan mensen minder uit, geven minder geld uit, mentale gezondheid neemt af, ongeacht of er een lockdown is of niet.